วันจันทร์ที่ 6 ธันวาคม พ.ศ. 2553

โพทะเล


โพทะเล
ชื่อพฤกษศาสตร์: Thespesia populnea
(L.) Soland. ex Corr.
ชื่อพื้นเมือง: โพทะเล
ชื่อท้องถิ่น: โพทะเล
วงศ์ MALVACEAE

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
นิสัย เป็นไม้ต้นขนาดเล็ก - ขนาดกลาง สูง 3 -10 เมตรราก ระบบรากแก้ว ไม่พบทั้งรากหายใจและรากค้ำจุน ลำต้น ลำต้นโค้ง แตกกิ่งในระดับต่ำ เรือนยอดแผ่กว้าง ค่อนข้างหนาทึบ เปลือกเรียบ หรือ ขรุขระมีรอยแตกตามยาวเป็นร่อง สีเทาอ่อน ใบ ใบเดี่ยวเหมือนใบโพธิ์บกแต่เล็กกว่า ใบเรียงออกสลับ รูปคล้ายหัวใจ กลม ขนาด 5 - 7 X 8 - 12 เซนติเมตร ฐานใบกว้างลึก ปลายใบกว้างแหลมถึงเรียวแหลม มีเส้นใบออกจากโคนใบ 5 - 7 เส้น ขอบใบเรียบ ผิวใบด้านบนเกลี้ยงเป็นมัน มีสีเขียวเข้ม ทั้งหน้าใบและหลังใบ ก้านใบยาว 5 - 9 เซนติเมตร มีใบประดับย่อยเล็กเรียว 5 อัน ดอก ออกตามง่ามใบ ดอกใหญ่ ดอกเดี่ยวหรือเป็นคู่ ก้านดอกสั้นกว่าก้านใบ ยาว 2.5 - 8 เซนติเมตร ก้านดอกร่วงง่าย วงกลีบเลี้ยงรูปถ้วยปลายเรียบ หรือ จักเป็นซี่ฟัน 5 ซี่ ไม่มีแฉก เส้นผ่านศูนย์กลาง 1 - 1.5 เซนติเมตร ไม่ร่วงหลุด กลีบดอกบิดเวียน รูปไข่ คล้ายดอกปอทะเล ขนาด 3 - 4 X 5 - 7.5 เซนติเมตร สีเหลืองอ่อน โคนกลีบติดกันรูประฆัง มีจุดสีม่วงแดงแต้ม มีต่อมน้ำหวาน ที่โคนกลีบดอกด้านใน ดอกบานเต็มที่ภายในหนึ่งวัน แล้วเปลี่ยนเป็นสีชมพูแกมม่วงอ่อน เหี่ยวบนต้นก่อนร่วง เกสรเพศผู้ติดกันเป็นหลอด ท่อเกสรเพศผู้ปลายจัก มีอับเรณูจำนวนมากติดทั่วหลอด รังไข่อยู่เหนือวงกลีบมี 4 - 5 ช่อง อยู่ในหลอดเกสรเพศเมียรูปกลม เส้นผ่านศูนย์กลาง 8 - 10 มิลลิเมตร ก้านเกสรเพศเมียยาว ประมาณ 4 เซนติเมตร ยอดเกสรตัวเมียติดกันคล้ายกระบอง ผล ผลแก่ไม่แตก ผลแห้งแตกไม่มีทิศทาง ค่อนข้างกลม เล็กกว่าลูกปิงปองเล็กน้อย สีเทาดำ เส้นผ่านศูนย์กลาง 2 - 3 เซนติเมตร เปลือกแข็ง มีวงกลีบเลี้ยงรูปคล้ายจานอยู่ที่ขั้วผล ผลแก่แห้งติดอยู่บนต้น ไม่ร่วงหล่น หนึ่งผลมีเมล็ดประมาณ 7 - 19 เมล็ด เมล็ดมีขนยาวนุ่ม

ลักษณะเด่น ใบเหมือนใบโพธิ์ทั่วๆไป สีเขียวเข้ม ดอกสีเหลืองอ่อน รูปทรงของดอกคล้าย ดอกปอทะเล

นิเวศวิทยา พบตามที่ดอน หรือขึ้ นกระจาย ตามป่าชายทะเลทั่วไป หรือ ดินทรายที่มีน้ำทะเลขึ้นถึงเป็นบางครั้งบางคราว เป็นพันธุ์ไม้ขึ้นอยู่ระหว่าง รอยต่อป่าชายเลนกับป่าบก ริมแม่น้ำที่ดินเป็นดินร่วนปนทราย หรือ ดินค่อนข้างแข็ง ออกดอกประมาณเดือนกันยายน - ตุลาคม ผลแก่ประมาณเดือนกุมภาพันธ์ - เมษายน

ประโยชน์ เปลือกต้มกับน้ำแล้วนำไปล้างทำความสะอาดแผลเรื้อรัง ดื่มขับน้ำเหลือง แก้บิด ยางจากผลทากันหูด รากอ่อนใช้รับประทานเป็นยาบำรุง ผล และใบตำให้ละเอียดพอกแก้หิด

หมายเหตุ โพทะเล ใบคล้ายใบโพธิ์บกผิวเกลี้ยงเป็นมัน ปลายใบมีติ่งแหลมยาว ออกดอกเดี่ยวหรือ คู่ วงกลีบเลี้ยงรูปถ้วยปลายเรียบ ผลแก่ไม่แตก ซึ่งต่างจากปอทะเล ฐานใบกว้างคล้ายรูปหัวใจ ผิวใบมีขนทั้งด้านบนและล่าง ดอกช่อกระจุก หรือ ช่อแยกแขนง วงกลีบเลี้ยงรูประฆังมีขน ผลแก่แตกออก

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น